נאום שניתן ע״י מנאל אבו חק באירוע הקמת הרשת הפלסטינית העולמית לבריאות הנפש

הקדמה

הרשת הפלסטינית הגלובלית לבריאות הנפש הינה פורום המכנס בתוכו אנשי מקצוע פלסטינים מפרופסיות שונות בבריאות הנפש, אשר מגיעים ממקומות גיאוגרפיים שונים בתוך פלסטין ההיסטורית, ממחנות הפליטים ומכל רחבי העולם.
הקמת הרשת הוכרזה ביוני 2019 בכנס שנערך במקביל, באמצעות זום, באולם של הסהר האדום ברמאללה ובמשרדים של תוכנית עזה לבריאות הנפש בעיר עזה. הרשת שואפת להיות בית מקצועי לכל הפלסטינים העוסקים בתחום בריאות הנפש, מסגרת ללמידה, תרומה הדדית ויצירת קשרים רציפים בין אנשי המקצוע הפלסטינים במקומות גיאוגרפיים שונים. כמו כן שואפת הרשת להיות גוף מקצועי המייצג את הקול הפלסטיני ולייצר שיח מקצועי המקשר בין הפוליטי לפרטי ולנושא של זכויות האדם ובריאות הנפש תחת הכיבוש.

 

להלן נאום שניתן ע"י מנאל אבו חק באירוע הכרזתה של הרשת הפלסטינית הגלובלית לבריאות הנפש, ביוני 2019.

 

اشارككم اليوم بكلمة القيتها بافتتاح الندوة التي تشرفت أن اكون عريفتها: 

 

نُحبُ الحياةَ إذا ما استطعنا اليها سبيلاً   

ونَسرِقُ من دودةِ القزّ خيطاً لنبني سماءاً لنا ونُسيّجَ هذا الرحيلا 

ونفتحُ بابَ الحديقةِ كي يخرجَ الياسمين الى الطرقاتِ نهارًا جميلا  

نحبُ الحياةَ اذا ما استطعنا اليها سبيلا.

 (محمود درويش)

ارحب بالحضور الكريم واسمحوا لي ان اعبر عن فرحتي بهذا الحدث الاستثنائي الأول من نوعه, الذي يجمع مهنيين في الصحة النفسية ذوي تخصصات مختلفة , ومن مؤسسات مختلفة وحضور من أماكن جغرافية مختلفة لكن المشترك بيننا جميعا هو الهوية الفلسطينية والرغبة في العمل من اجل الصحة النفسية لأبناء شعبنا.

تلك الهوية التي رغم التقسيم الجغرافي الذي فرضَهُ الاحتلال علينا، الترحيل واللجوء في مخيمات اللجوء وكافة انحاء  العالم, ورغم المحاولات العنيفة والمكثفة لمحو هذه الهوية بقيت حيةً فينا ترفض ان تموت.

ولان اللاوعي هو سياسي، كما قال المحلل النفسي الفرنسي لاكان ، ولأننا نعي تماما من خلال تجاربنا المهنية والشخصية انه لا يمكن فصل الذات عن تاريخها, تاريخها الجغرافي والسياسي, نعلم اننا لا نستطيع التعامل مع الذات الفلسطينية دون التطرق  الى النكبة, النكبة المستعصية والمستمرة بداخلنا.

وايمانا منا بحقوق الانسان وانها  جزء هام من ضمن أخلاقيات المهنة, نرى انه من واجبنا ان ننبذ الظلم وننبذ الاحتلال بكافة اشكاله. كذلك نرى انه من واجبنا اخذ دور فعال من اجل  تحقيق الحرية وحقوق الانسان لنا ولأبناء شعبنا

اتينا اليوم لنتحدى ولنرفض التقسيم الذي فرضه الاحتلال، بعنفه وغطرسته القاسية والمستمرة علينا. نتحدى التقسيم الجغرافي والتقسيم داخل نفوسنا  SPLIT , وهي الية دفاع نفسيه نتجت عن تجارب مؤلمه وقاسيه عجزت النفس عن تحمل المها واستيعابها وقت حدوثها فاختارت الانقسام عنها . وكمهنيين نحن نعي انه من اجل  الشفاء ومن اجل بناء صحه نفسيه جيدة , على النفس ان تعيد التواصل مع هذه الأجزاء وان تسعى لان تكون متكاملة  وسيدة ببيتها مع كل ما تحتويه من أجزاء.  

ولأننا ورغم كل الظروف نرفض دور الضحية المستسلمة, نختار ان نكون  ذوي دور فعال وريادي من اجل الصحة النفسية لنا ولأبناء شعبنا. ايضا لأنه لدينا  من المعرفة المهنية المتراكمة ما يضيف للمهنيين في كافة ارجاء العالم وذلك حول العلاقة  الوطيدة بين السياسي والشخصي وحول دورنا كناشطين سياسيين كجزء لا يتجزأ من عملنا كأخصائيين في مجال الصحة النفسية.

أتمنى لنا جميعا يوما مثريا.

 

אנו אוהבים את החיים כל עוד הדרך לכך אפשרית. 

וגונבים מתולעת המשי חוט כדי לבנות שמיים לנו ולגדר את הגלות הזו

ונפתח את שער הגינה כדי שהיסמין יצא לרחובות כיום יפה.

אנו אוהבים את החיים כל עוד הדרך לכך אפשרית.

(מחמוד דרוויש)

 

אני מברכת את הקהל הנכבד, ותרשו לי לבטא את שמחתי הרבה על האירוע המיוחד הזה, הראשון מסוגו, שבמסגרתו התכנסנו, אנשי בריאות נפש עם התמחויות שונות, מארגונים שונים וממקומות גיאוגרפיים שונים, אשר מאחדת אותנו הזהות הפלסטינית והרצון לעבוד למען בריאות נפשית לנו ולבני עמנו. הזהות הפלסטינית, למרות הפיצולים, הגירוש והמחיקה שהכיבוש ממשיך להפעיל כלפינו, עדיין חיה בתוכנו ומסרבת למות. 

ומאחר שהלא מודע הינו פוליטי, כפי שלאקאן אמר, אנו מודעים, עקב ההתנסויות האישיות והמקצועיות שלנו, שאי-אפשר להפריד את הסובייקט מההיסטוריה שלו, מהגיאוגרפיה ומהפוליטיקה סביבו. אנו מבינים על כן שלא ניתן להתייחס לסובייקט הפלסטיני מבלי להתייחס לנכבה, הנכבה העיקשת המתמשכת בתוכנו ובסביבנו.

מתוך הבנה שזכויות אדם הינן חלק בלתי-נפרד מהאתיקה המקצועית, מחובתנו לפעול למען צדק ושחרור מהכיבוש והדיכוי המופעל כלפי בני עמינו. כמו כן, כאנשי בריאות הנפש מחובתנו למלא תפקיד פעיל בחתירה לחופש ולמימוש זכויות אדם, בעבורנו ובעבור בני עמינו. 

באנו היום כדי לקרוא תיגר על הפיצולים שהכיבוש המתמשך, האלים והאכזר הטיל עלינו, ולפעול נגדם. לפעול נגד הפיצול הגיאוגרפי ונגד הפיצול בתוך הנפש (מנגנון הגנה נפשי שנוצר כאשר הנפש עוברת חוויות קשות, שאותן היא לא מצליחה לעבד. הכאב הכרוך בהן מפעיל מנגון הגנה של פיצול).

כאנשי מקצוע אנו מודעים לכך שלמען ריפוי הנפש חשוב להשיג גישה לחלקיה השונים, עליה להיות הגברת המחליטה בביתה, וכך תוכל להיות בעלת מוקד שליטה פנימי. 

למרות הנסיבות, אנו מסרבים לקבל עמדה קורבנית כנועה, אנו בוחרים להיות בעלי תפקיד פעיל ומוביל למען בריאות נפשית בעבורנו ובעבור בני עמנו. כמו כן, יש לנו ידע וניסיון מקצועי בנוגע לקשר ההדוק בין הפוליטי, האישי והמקצועי, שיכול לתרום לאנשי המקצוע בכל העולם. האקטיביזם הפוליטי הוא חלק בלתי-נפרד מתפקידנו כאנשי בריאות הנפש. 

אני מאחלת לכולנו יום פורה.